Vài cảm nhận khi đọc sách Thơ bạn thơ - Tập 2 - Nguyễn Văn Hòa

Thơ Bạn Thơ 1 được ấn hành vào tháng 8/2012, được bạn đọc cả nước nhiệt thành đón nhận với những lời khen ngợi hết sức xác đáng thì đến tháng 1/2013 sách Thơ Bạn Thơ 2 tiếp tục được đến tay bạn đọc. Ngày 23/1/2013 tại Thư viện cà phê  Đông Tây, số N11A Trần Quý Kiên, quận Cầu Giấy, Hà Nội, buổi giới thiệu sách Thơ Bạn Thơ 2 và Văn Bạn Văn 1 được tổ chức trong không khí ấm áp với sự tham dự của đông đảo các nhà thơ, nhà văn, nhà phê bình văn học và bạn bè yêu thích văn chương của cả nước.

Trước tình trạng thơ “loạn chuẩn”, giá trị của thơ chưa phân định rạch ròi trong đời sống văn học hiện nay thì việc ra đời bộ sách Thơ Bạn Thơ là một điều đáng quý và đáng trân trọng. Dự kiến ban đầu bộ sách Thơ Bạn Thơ sẽ in trọn bộ là 5 tập nhưng với sự cổ vũ, động viên, khích lệ của bạn bè, anh em văn nghệ sĩ và căn cứ vào tình hình thực tế, tại buổi ra mắt sách hôm 23/1/2013 vợ chồng thi sĩ Lý Phương Liên - Nguyễn Nguyên Bảy cho biết: sẽ cố gắng thực hiện trọn bộ 10 tập nếu điều kiện sức khỏe cho phép. Việc bỏ tiền túi, bỏ công sức ra để tập hợp thơ, in thơ cho bạn thơ cả nước của vợ chồng Lý Phương Liên và Nguyễn Nguyên Bảy là một nghĩa cử đáng được ghi nhận và tôn vinh.

Dương Hiền Nga nhận định: “Thơ Bạn Thơ ra đời là một sự kiện thực sự có ý nghĩa, nó như một luồng gió mát lành trong trẻo, như tấm gương trong vắt, mà khi soi mình vào đó ta thấy nhan sắc của thơ và phẩm hạnh của người cầm bút, nhan sắc và phẩm hạnh của những người biết trân trọng nâng niu thơ hay, trân trọng cái đẹp và nâng niu tình thi hữu”.

Sách Thơ Bạn Thơ (Tập 2) dày 306 trang, bìa cứng, khổ 20 x 20, Nhà xuất bản Văn học ấn hành tháng 1/2013, tập hợp gồm 85 tác giả (10 tác giả đã mất, 75 tác giả đương thời) với 251 bài thơ. Tác giả góp mặt ít nhất 1 bài, nhiều nhất là 7 bài.

Sách được chia làm 4 phần:

Phần 1: Là 99 câu thơ hay của 99 tác giả trong nền văn học Việt Nam qua các thời kỳ, được Nhà thơ Hoàng Xuân Họa công phu đọc chọn. 99 câu thơ của 99 tác giả được chọn, một lần nữa cũng là sự ghi nhận, tôn vinh những đóng góp của họ đối với nền thơ ca nước nhà.

Phần 2: Thơ của 10 nhà thơ đã khuất (Tô Như Châu, Vũ Đình Hạnh, Xuân Hoàng, Bàng Bá Lân, Thế Mạc, Phùng Quán, Lâm Quý, Nguyễn Đình Thi, Nhật Thu, Trần Huyền Trân) - vì theo chủ định của Chủ biên bộ sách và trong khuôn khổ có hạn nên ở tập 2 chỉ chọn chừng ấy nhà thơ. 26 bài thơ của 10 nhà thơ đã khuất trong sách Thơ Bạn Thơ - Tập 2 cũng tạo nên sự chú ý đối với người đọc. Qua sự kiểm chứng và sàng lọc của thời gian có những bài đã khẳng định được chỗ đứng của nó, nó đã thực sự được sống, thực sự là những bài thơ theo cùng năm tháng. 

Phần 3: Là sự góp mặt của 75 tác giả (tăng 20 tác giả so với Thơ Bạn Thơ 1) đến từ mọi miền của Tổ quốc, có cả những kiều bào của ta đang sinh sống, học tập và làm việc ở nước ngoài, với đủ mọi lứa tuổi, đủ mọi thành phần, công tác ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Có những tên tuổi đã thành danh, quá nổi tiếng, quá quen thuộc như: Nguyễn Khoa Điềm, Lê Đình Cánh, Nguyễn Thị Hồng Ngát, Nguyễn Trọng Tạo, Phan Thị Thanh Nhàn, Nguyễn Khắc Thạch, Trần Vàng Sao, Thanh Quế, Mai Văn Hoan, Nguyễn Ngọc Hưng, Nguyễn Thanh Mừng… Nhưng cũng có những cái tên còn khá mới mẻ với bạn đọc cả nước, chỉ mới xuất hiện trên văn đàn trong thời gian gần đây.

Tác giả trẻ tuổi nhất có bài được chọn trong Tập 2 sách Thơ Bạn Thơ là Vĩnh Thông (hiện đang học lớp 11 ở tỉnh An Giang) và Đào Mạnh Long (hiện đang học lớp 12 ở Thành phố Hải Phòng). Như vậy nếu ở Thơ Bạn Thơ 1, tác giả trẻ tuổi nhất là Am Các Minh 21 tuổi thì đến Tập 2 lại có 2 tác giả trẻ tuổi hơn nhiều.

Sự góp mặt của 75 tác giả đương thời với 225 bài thơ thuộc nhiều chủ đề, đề tài, nhiều phong cách, nhiều thể thơ, nhiều lứa tuổi khác nhau…  tạo nên một “vườn hoa thơ” đa sắc hương. Nhiều bài để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc bởi cách viết tự nhiên nhưng tràn đầy cảm xúc. Những xao động của tâm hồn trong cuộc sống được nhà thơ ghi lại một cách chân thật, giản dị. Nhưng ẩn đằng sau mỗi câu thơ, bài thơ có thể là những câu chuyện, những số phận, những mảnh đời, những vấn đề thế sự, nhân sinh… để lại cho người đọc những dư âm và sự ám ảnh.

Phần 4: Tuyển chọn 65 câu thơ của 65 tác giả trong sách Thơ Bạn Thơ 1 (Tóm lược tác giả và tác phẩm sách Thơ Bạn Thơ 1), người đọc có dịp thưởng thức lại những câu thơ hay của 65 tác giả góp mặt ở Tập 1.

85 tác giả với 251 bài thơ (tăng 48 bài so với Thơ Bạn Thơ 1) góp mặt ở sách Thơ Bạn Thơ - Tập 2 là một sự lựa chọn, sắp xếp vô cùng cẩn trọng của hai vợ chồng Chủ biên tập sách. Nhà thơ Lý Phương Liên cho biết: “Số lượng bài gửi về tham gia nhiều lắm, có ngày gửi về nhiều đến nỗi mà vợ chồng tôi đọc không hết, không kịp. Với số lượng bài nhiều như thế, đọc chọn bài để đưa vào tập sách là công việc không hề đơn giản. Dù đã làm hết sức vô tư và công tâm nhưng nhiều khi có thể có những sự lựa chọn chưa thật chính xác hoặc có sự nhầm quên những mạch nguồn thơ còn tiềm ẩn”.

Mặc dù, có thể đâu đó trong tập thơ này có một vài bài chưa hay, chưa thật sự là thơ theo đúng nghĩa của nó. Nhưng tôi tin rằng sách Thơ Bạn Thơ - Tập 2 sẽ là món quà bổ ích cho những người thực sự tâm huyết với văn chương, những người yêu thơ chân chính nước nhà.     

                                   NGUYỄN VĂN HÒA