VĨNH THÔNG
SÁCH XUẤT BẢN
Văn học trẻ: Nhường sân cho 9X
26/6/17
Tủ sách 8X của
NXB Văn hóa Văn nghệ một thời từng gầy dựng được những cái tên: Lê Minh Nhựt,
Trương Thanh Thùy, Nguyễn Thị Kim Hòa, Vũ Văn Song Toàn… Nhiều nhà văn đi trước
đã kỳ vọng sẽ có một “thế hệ 8X” tạo nên sức sống mới cho văn chương trẻ.
5 năm qua, mỗi
người viết ấy đều có cách riêng để tác phẩm đến với bạn đọc, nhưng để gọi là
“tác phẩm đỉnh cao” hay xứng tầm lại không nhiều. Từ sân chơi truyện ngắn ban
đầu, các cây bút 8X đã tỏa đi nhiều thể loại: truyện dài, tạp văn, du ký… Nhưng
khi có một số lượng lớn những người viết không chuyên biết khai thác đề tài thu
hút số đông, rất nhiều tên tuổi 8X dần chìm đi.
Một phần khác là
do nhu cầu của độc giả hiện đại - sách văn học hoàn toàn lép vế trước những
cuốn sách du ký trải nghiệm, tản mạn, kỹ năng… Nhưng lý do chính vẫn là mảnh
đất văn học chưa được cày xới một cách đúng nghĩa. Nói theo những người trong
giới thì người viết trẻ đã không dám chạm đến những vấn đề nóng của xã hội,
thiếu dấn thân và tầm vóc của lý tưởng thời đại.
Sân chơi văn
chương trẻ giờ nhường cho những tên tuổi 9X: Đỗ Nhật Phi, Huỳnh Trọng Khang,
Phạm Bá Diệp, Đặng Hằng, Hạnh Nguyên… Nhiều tác phẩm gây chú ý thời gian qua
như Say, Người ngủ thuê, Nhân gian nằm nghiêng, Mộ
phần tuổi trẻ… chính là tác phẩm của những cây bút này.
“Nhà văn lớn là
người tạo ra độc giả. Tôi không thích khi đọc một bài phỏng vấn tác giả mới -
khi được hỏi thì bảo rằng chỉ xem văn chương như một cuộc chơi. Tôi tin rằng
không có một giọt mực nào rơi trên giấy lại không mang trong mình một sứ mệnh,
một trách nhiệm, sự ký thác của người viết” - trong phần tham luận trình bày
trước hội nghị văn trẻ, cây bút sinh năm 1994 - Huỳnh Trọng Khang - bày tỏ quan
điểm.
Anh viết Mộ
phần tuổi trẻ khi mới 20 tuổi. Cuốn tiểu thuyết ngay sau đó được đánh
giá cao và Khang nhanh chóng được đưa vào đội ngũ “gương mặt của văn chương
mới”.
Nếu nói Anh
Khang, Hamlet Trương, Phan Ý Yên, Iris Cao… viết sách best-seller nhờ nổi tiếng
ở các lĩnh vực khác và viết tản mạn phù hợp với độc giả trẻ; thì một sự thật
khác cũng có thể thấy: một số cây bút “thức thời” cũng đã chuyển sang thể loại
này.
Văn chương chính
thống - một khái niệm tạm gọi để phân biệt với “văn chương thị trường” - gần
như bị chìm khuất trên kệ sách. Nhưng nếu người viết nào cũng chọn một ngã rẽ
chung theo thị hiếu, thì văn chương trẻ cũng sẽ trôi trên một dòng chảy bị xem
là “vụn vặt, cái tôi bé nhỏ” như đã từng.
“Văn trẻ bội
thực nỗi đau cá nhân. Dạo qua một vòng nhà sách, ta dễ dàng bắt gặp những tựa
đề hấp dẫn, những bìa sách đẹp mắt của các bạn viết trẻ cùng sự phát triển
khủng khiếp của công nghệ và truyền thông. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu lắm những
quyển sách viết cho và viết vì người trẻ” - tác giả sinh năm 1995, Nguyễn Đình
Minh Khuê, nhìn nhận.
Dù có được những
nhà văn đi trước công nhận hay không, hàng loạt cây bút “thị trường” vẫn tự
khẳng định được vị trí và sức hút của bản thân trên mạng xã hội. Sự phát triển
ồ ạt của người viết trẻ chỉ bắt đầu sau này, từ những cây bút thuộc “8X đời
cuối” (sinh sau năm 1985) về sau. Điều đó cho thấy có một lực lượng viết tiềm
ẩn và sẵn sàng… best-seller bất cứ lúc nào.
“Chúng ta còn
trẻ. Những kinh nghiệm đời còn chưa làm chúng ta lắng xuống. Chúng ta vẫn đang
cháy với những non nớt, những nỗi đau của sự trưởng thành. Chúng ta chưa có
định kiến, chúng ta còn đang đầy hoài nghi. Nói như nhà văn Nguyễn Huy Thiệp,
chúng ta đang ở trạng thái “nửa tỉnh nửa mê” và đó chính là trạng thái lý tưởng
cho sáng tác”- chia sẻ của Giải nhất Cuộc vận động văn học tuổi 20 lần V - Đỗ
Nhật Phi.
Trong khi đó,
cây bút sinh năm 1996 Vĩnh Thông nhìn thẳng: “Thế mạnh của giới trẻ là tìm tòi
và thể nghiệm với bút pháp mới, tư duy mới. Tác phẩm của họ thể hiện những trải
nghiệm của tuổi trẻ, những nghĩ suy về cuộc sống với những xúc cảm trẻ trung và
chân thật. Nhưng một phần không nhỏ các cây viết trẻ hiện nay muốn chọn cho
mình hướng đi an toàn. Nhiều người lấy
lý do mình còn trẻ, nên cố tình tránh những đề tài có chiều sâu hay có ý nghĩa
lớn, chỉ chọn viết những tác phẩm nhẹ nhàng phục vụ nhu cầu giải trí của độc
giả”.
Đây chính là
điều mà nhiều cây bút 8X (thậm chí cả 7X) đã vướng phải. Mong rằng những ngòi
bút đầy nội lực của thế hệ 9X khi nhận ra được, sẽ đủ bản lĩnh vượt qua những
giới hạn để làm nên một “chân dung thế hệ viết mới”.
DIỆP NGUYỄN
(Báo Phụ nữ)
(Báo Phụ nữ)
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét