Thần làng Năng - truyện ngắn Vĩnh Thông
23/09/2019
Người ta nói rằng
thần làng Năng linh thiêng lắm!
Sóng gió từ đâu nổi lên cuồn cuộn, gầm
rú ghê rợn, chiếc xà lang chao đảo điên cuồng. Chín Nhạn bị gió nhấc bổng, cuốn
ra khỏi xà lang rồi hất mạnh xuống lòng sông. Con sông ấy rất sâu, sâu hoắm.
Cho tới một lúc nào đó, lâu lắm, ở một nơi nào đó, lạ lắm, ông tỉnh dậy. Xung
quanh là một vùng rộng lớn tối sẫm. Có luồng sáng lờ mờ hắt ra. Nhìn kỹ, trước
mặt là một ông lão có gương mặt phúc hậu, râu tóc bạc trắng, già đến mức không
thể đoán được khoảng bao nhiêu tuổi…
Giấc
mơ kỳ cục, quái gỡ, đáo đi đáo lại suốt mấy ngày như thế. Hôm sau y hệt hôm trước,
hình như không dư không thiếu chi tiết nào. Như một đoạn phim lập trình sẵn, cứ
đến giữa khuya phát ra, bóp nghẹt giấc ngủ của Chín Nhạn. “Cái gì không phải của
mình thì đừng chiếm đoạt”. Chỉ một câu ấy, bao nhiêu giấc mơ trôi qua ông lão kỳ
lạ cũng chỉ nói mỗi một câu ấy, rồi mất hút. Có đôi lần trong mơ, Chín định chạy
đến hỏi ông ấy là ai, nhưng lúc đó giọng nói trở nên ú ớ, như có thứ gì nén chặt
lại, thanh âm tắt lụi. Đến khi thức dậy, ông chạy ào ra khỏi phòng, sợ rằng
mình còn nằm trong đây một phút một giây nào nữa, thì lão già ấy sẽ bắt luôn cả
mình đi.
Ngoài
kia, đám nhân công vẫn đang khai thác cát đều đều trong đêm bình lặng, không hề
có chuyện gì xảy ra.
Chín
Nhạn quyết định đi tìm lời giải. Ông rời xà lang, dùng chiếc xuồng nhỏ bơi vào
bờ. Thật ra ông biết người làng Năng không ưa gì mình. Nhưng cũng may là trong
làng không phải ai cũng biết mặt ông, chỉ có những người từng bơi ra xà lang
khai thác cát của Chín Nhạn mới biết ông. Chính vì thế mà ông có thể ung dung
lân la đến các quán cà phê ở xa xa, vậy xem như tạm yên ổn. Ông hỏi ở đây từng
có ông già nào tướng tá như vầy, mặt mũi như vầy… Mọi người nghe xong ngó nhau,
ai nấy lắc đầu. Ông lão là ai? Chín Nhạn suốt mấy ngày tức tối vì không ai trả
lời được câu hỏi nầy.
Tối
qua ông lại mơ, đoạn phim lặp lại như trước. Thức dậy mồ hôi đổ như tắm, thở ra
nghèn nghẹn. Cơn lạnh ngoài sông lùa về chạy dòng dọc sống lưng, lạnh ngắt. Ông
lấy ly nước uống, cố nuốt vô mà cảm thấy thấy cổ họng vẫn khan. Đêm nay ông lão
kỳ lạ kia không chỉ nói một câu như trước mà còn thêm câu thứ hai. “Đất đai của
làng ta thì hãy trả lại cho làng ta”. Vậy là đã tìm được câu trả lời. Nhờ câu
nói thứ hai của ông lão do Chín Nhạn kể lại, người ta đã đoán ra. Dân làng Năng
quả quyết rằng ông lão ấy chính là thần làng Năng.
Người ta nói rằng
thần làng Năng linh thiêng lắm!
Dân
làng Năng bày ra trước mắt Chín Nhạn một bức tranh lắp ghép nhiều mảnh về vị thần
họ sùng tín. Những câu chuyện được mọi người thay nhau kể. Đại ý là thần luôn
phù hộ những người tốt với dân làng, thẳng tay trừng trị những kẻ ăn ở ác đức.
Chín bĩu môi không tin, nhưng không dám nói ra. (Nếu nói là không tin chắc sẽ bị
mọi người đập tơi bời, ông đã quá sợ dân làng Năng nầy rồi). “Ông thần làng
Năng linh cỡ nào? Giỏi lắm thì cũng chỉ ngồi trong đình hưởng đồ cúng. Làm gì
được tao? Tao ở giữa sông, thần có bơi ra tới đây vặn cổ bẻ họng được không?
Ông thần tài ba gì ngoài mấy cái trò chui vô giấc mơ để hù dọa”. Chín Nhạn vẫn
chịu khó ngồi nghe và chỉ dám cười thầm trong bụng. Vậy mà không hiểu sao ông cứ
mơ hồ nghe như văng vẳng đâu đó bên tai, rằng thần làng Năng linh thiêng lắm!
Về
tới xà lang, mấy thằng đệ tử cho hay neo bị mắc kẹt vào vật gì rồi, nhổ lên
không được. Kỳ lạ! Xà lang đi biết bao con sông, hạ neo bấy nhiêu nhiêu chỗ,
làm gì có nơi nào nhổ neo không được. Một người nhổ không lên, hai ba người
cùng kéo không được, cả chục người xúm lại, sợi dây vẫn nằm trơ. Tiếng hì hục, tiếng hò dô, tiếng dây cọ vào xà
lang trèo trẹo, tiếng thở dài, tất cả nghe như nghẹn ứ.
“Lặn
xuống!”, Chín Nhạn ra lịnh cho đệ tử. Thằng nhỏ cỡ mười sáu tuổi lặn tài tình,
phóng cái đùng xuống sông rồi mất tăm, để lại một chùm tia nước hất lên cao. Đến
khi ngoi lên, thằng nhỏ nói không thấy cái neo đâu. “Trời! Sao lại không thấy?
Không có neo mà sao sợi dây nặng trịch kéo không lên?”. Chín Nhạn sai hai thằng
lớn hơn lặn xuống lần nữa, lần nầy lặn lâu, phải mang theo bình dưỡng khí. Gần
mười phút sau, hai thằng trồi lên.
“Trời
ơi thấy ghê quá ông Chín ơi! Nói ra hổng biết
ông tin hông nữa. Thiệt là ma quỷ gì đâu!”.
“Sao,
nói lẹ coi”.
Hai
thằng ú ớ, vẻ sợ sệt, ngó nhau đăm đăm. Một thằng đưa tay quẹt nước trên mặt
cho tỉnh táo lại rồi nói ngập ngừng:
“Ở
dưới… có ông già… ổng nói… lấy cái neo mình rồi”.
Chín
Nhạn chưng hững, trợn mắt nhìn hai thằng trân trân:
“Khùng
hả mầy? Bị ma nhập hả? Sông sâu làm gì có ai ở dưới được?”.
Thằng
nhỏ nói tiếp:
“Bời
vậy tui đã nói là khó tin lắm, kể ông cũng không chịu tin. Tụi tui bơi lại đòi
mà ổng đi mất tiêu”.
Chín
Nhạn bắt đầu thấy hoang mang, ngờ ngợ như nhớ ra điều gì:
“Ông
già đó ra làm sao?”.
“Già
già chát khú đế, râu bạc, tóc bạc, mà ổng mặc đồ đẹp ghê luôn ông Chín”.
Chín
Nhạn nghe xong giựt mình, có cảm giác đầu óc bần thần, choáng váng, hai lỗ tai
lùng bùng. Ông già tụi nó tả không lẽ là thần làng Năng? Có phải ông thần làng
Năng linh thiêng như vậy? Chín chợt nhớ đến lời thách thức của mình ban nãy,
nghe cơn lạnh lại từ đâu tràn tới chạy rần rần, xô ông liêu xiêu muốn sụp té.
Trong đầu ông lại nghe văng vẳng đâu đây có tiếng nói, rằng thần làng Năng linh
thiêng lắm! Ông thở dài thườn thượt.
Tối
nay Chín Nhạn không ngủ. Ông không muốn giấc mơ lặp lại, nên thức một đêm cũng
không sao, ban ngày sẽ ngủ bù lại. Trên xà lang, nhân công và máy móc vẫn đang
làm việc đều đều. Công việc khai thác cát vào ban đêm đã không còn xa lạ. Đôi
lúc Chín thấy mình thiệt tài. Năm giờ chiều ngừng khai thác đúng như quy định,
đến khuya khi mọi người ngủ say, xà lang lại tiếp tục cho khai thác đến tờ mờ
sáng thì ngừng, rồi bảy giờ sáng hôm sau khai thác tiếp. Như vậy mọi người sẽ
nghĩ rằng xà lang khai thác cát của Chín Nhạn hoạt động đúng theo thời gian cho
phép của chánh quyền. Đâu ai biết rằng hằng ngày vẫn có kẻ đang “đi đêm”.
Bữa
sau, Chín Nhạn đem mâm trái cây đến đình. Không biết thần làng Năng có linh
thiêng như lời đồn không, thôi cứ thử một phen, xem như tự cứu mình. Không gian
trong đình yên ắng, chỉ nghe tiếng thở của Chín Nhạn. Có ánh mắt nào đó gần lắm
đâu đây, cuốn trôi tuồn tuột bao dũng khí ban đầu của ông. Ông đặt mâm trái cây
lên bàn thờ, khấn rằng mình làm sai và đã biết lỗi, mong thần tha thứ, lại còn
hứa sẽ không đụng tới đất đai của thần nữa. Chín cảm thấy thấy cơ thể nóng bừng.
Dường như thần đang có mặt ngay lúc đó, đang kề mắt sát bên ngó chăm chăm từng
cử chỉ của ông. Đây đó xong xuôi, vậy mà bước khỏi đình ông lại còn đâm ra lo lắng,
không biết kế sách nầy có linh nghiệm không? Cả tháng nay chuyện làm ăn đã rắc
rối lắm rồi, giờ lại còn vướng vào chuyện thần chuyện quỷ…
* * *
Rắc
rối! Đúng hơn phải là điêu đứng. Từng đi qua nhiều nơi, nhưng chưa nơi nào làm
Chín Nhạn phải khốn đốn như cái xứ sở nầy. Nửa tháng qua, vài ngày người dân lại
tụ tập ra xà lang khai thác cát của ông để gây khó dễ. Mỗi lần đi là một tốp
khoảng vài chục người, trai gái già trẻ có đủ. Công việc khai thác phải tạm dừng.
Nhân công đứng chết trân, mặt mày xanh lét, ngốn hết tất cả những lời chửi bới
của dân làng. Chiếc xà lang thì phải hứng đủ thứ gạch, đá, trứng ung, cà chua,
rau thúi… Có chạy xà lang đi cũng không xong, ghe của người dân đã bao vây bốn
phía và sẵn sàng đuổi theo, đành phải đứng chịu trận.
Đơn
giản là vì làng Năng lở đất quá nhiều. Đất đai của làng mỗi ngày càng bị sóng
nước vồ lấy. Dân làng sợ tiếp tục khai thác cát sẽ làm trôi thêm đất xuống lòng
sông. Chín Nhạn từng lấy một đống giấy tờ ra, nè, mấy ông mấy bà coi đi, khai
thác được cấp phép đàng hoàng. Vậy mà cũng vô ích, suýt chút nữa tờ giấy phép
đã phải tắm nước cà thúi. Dân làng ai nấy nhao lên:
“Kệ
tía mầy! Hổng có cấp phép gì ở đây ráo trọi. Giấy tờ gì của mầy hông cần biết,
chánh quyền cho thì kệ, nhưng bây giờ dân tụi tao không cho. Tụi bây hút cát dưới
sông thì đất đai bên bờ sẽ trôi xuống”.
“Ờ,
phải rồi. Có cấp phép, nhưng khai thác nhiều hơn quy định thì cũng có ai biết!
Nên bây giờ nói gọn là dù khai thác ít hay nhiều cũng không được”.
Chín
Nhạn đứng im thin thít, người đơ như tượng, nghe máu trong mình nóng lên sùng sục,
tức muốn nổi khùng. Nhưng đành chịu. Chừng nào mệt, họ sẽ tự bỏ về. Hết cách rồi!
Đôi
ba lần chánh quyền cảnh cáo người dân, nhưng vẫn không xong. Cuối cùng phải mời
họp giải quyết. Đơn vị khai thác cát có Chín Nhạn và hai thằng đệ tử, trong khi
dân làng thì cả một… “đại đội”! Buổi họp hôm đó xôn xao như nhóm chợ, không khí
nóng hầm hập. Phòng họp chật cứng như bị giãn ra thêm bởi đủ thứ tiếng bàn tán,
kể tội, chửi rủa, hăm dọa… Nhà khoa học được mời đến, nói rằng đã dùng phương
pháp khoa học để thăm dò kỹ lưỡng mới cho phép khai thác cát. Họ giải thích đất
làng Năng lở là do tác động của dòng chảy chứ không phải do việc khai thác cát.
Người dân nhốn nháo bàn tán, rồi ai nấy lắc đầu:
“Tui
hỏi mấy ông cán bộ, cát ở đáy sông bị hút lên tạo thành lõm ở dưới đó, thì đất
trên bờ làm sao không chảy xuống cái lõm đó cho được? Tui không tin mấy ông
đâu. Mấy ông là phe phái với nhau, mấy ông ăn hối lộ nên mới theo tụi nó”.
“Phải
rồi, hút cát lên thì đất phải sụp xuống chớ. Mấy ông là nhà khoa học, giải
thích sao cũng được, làm sao dân tụi tui biết.
Nhưng khai thác cát ít nhiều gì cũng làm lở đất”.
Mặc
kệ phiên họp chưa kết thúc, dân làng kéo nhau ùn ùn bỏ về, cửa phòng họp nhỏ
xíu tưởng chừng bị tét làm đôi. Nhà khoa học lắc đầu. Chánh quyền bất lực. Cũng
phải, khi thấy đất đai của mình đang bị uy hiếp như vậy, có ai chịu đứng nhìn
đâu?
* * *
Chín
Nhạn từ trong đình lững thững ra về. Ngoài đường, nắng vừa đủ vàng ươm rọi
nghiêng nghiêng mấy bóng cây, đậu xuống mái tóc hớt cua trùi trụi của ông. Ông
nghe ngực mình đánh trống thình thịch, mồ hôi rũ nhau trườn ra lưng áo. Về vừa
đến xà lang, mấy thằng đệ tử mặt tươi rói, la rố ráo: “Nhổ neo lên được rồi ông
Chín ơi!”. Chín Nhạn giựt mình, không tin được những gì mình đang nghe, đang thấy.
Ông chạy tới nhìn trân trân. Đúng thật là cái neo rồi, nó đang lù lù ngay trước
mắt. Kế bên là sợi dây neo đang nằm im re, hiền khô, yếu đuối, cứ như khác hẳn
so với sợi dây trình trịch ngày hôm qua. Chín Nhạn run hai môi, bắt đầu cảm thấy
nỗi sợ đang lần lần mơn trớn và áp đảo đầu óc mình. Chẳng lẽ ông thần làng Năng
linh thiêng thật như vậy sao?
Trong
bụng ông mở cờ.
Ông
đang nghĩ đến một dự định khác.
Sáng
sớm hôm sau, Chín Nhạn lại bưng một cái mâm lớn đến đình. Trong mâm lần nầy
không chỉ đơn giản là trái cây như hôm trước nữa, mà là cả một con heo sữa
quay, mỡ tươm ra bóng lộn. Chín hồ hởi đặt lễ vật lên bàn thờ rồi ung dung thắp
nhang đứng khấn. Trong đình hôm nay, ông cảm thấy đủ tự tin hơn để đứng một
mình, dẫu có con mắt vô hình nào đó đang ngó mình, ông cũng không sợ. Dường như
ông nắm bắt được điều gì đó từ vị thần mà ông đang cầu khẩn. Ông cố tình khấn lớn:
“Con
đây người trần mắt thịt không biết oai linh của thần nên đã có ý khinh khi, nhờ
thần linh ứng dạy dỗ cho con được sáng tỏ. Nay con xin đem lễ vật đến thành tâm
dâng thần, trước mong thần tha thứ tội, sau nhờ thần che chở và phù hộ cho con
trong việc làm ăn. Xin thần giúp đỡ con tránh được đám dân làng phá rối, qua mắt
được chánh quyền. Nếu con khai thác cát ở làng Năng lần nầy được lợi nhuận nhiều,
con sẽ trả lễ thần thật hậu hỷ”.
Khấn
xong, Chín Nhạn cười đầy đắc ý. Trước khi về, ông thong thả nhìn quanh một lượt,
như đang muốn tìm một sự thỏa hiệp từ ánh mắt nào đó đang dòm ngó mình. Lúc
không thể nhờ người khác được nữa, người ta đành cậy nhờ thế lực vô hình. Chín
Nhạn hối lộ, mua chuộc cả thần linh! Khi lòng tham lên đến một mức độ không còn
nhỏ nữa, người ta bắt đầu bất chấp mọi chuyện, bất chấp lẽ phải. Và lần nầy,
cao hơn, Chín Nhạn bất chấp cả luật trời, cả thần thánh.
* * *
Mấy
ngày sau, cả làng Năng xôn xao tin ông chủ xà lang khai thác cát bị té sông.
Tuy trong làng không phải ai cũng biết mặt Chín Nhạn, nhưng nói đến ông chủ xà
lang khai thác cát thì hầu như mọi người cũng đã đôi lần nghe qua. Khi hay tin
ông gặp nạn, ai cũng cảm thấy bất ngờ. Sao mới đó mà gặp nạn rồi? Sao dân sống
trên sông nước mà bị té như vậy? Sao còn trẻ mà ra nông nỗi nầy?
Nghe
nói khi chèo từ trong bờ ra gần tới xà lang, xuồng của Chín Nhạn bị lật, làm
ông té xuống nước. Không hiểu lúc đó người ngợm ông bị gì mà lại không chịu
bơi? Cứ chấp chới rồi chìm dần. Đám nhân công trên xà lang nhìn thấy liền nhảy
xuống sông cứu ông chủ của mình. Họ lặn giỏi, nên không lâu sau đó đã cứu được
Chín Nhạn. Sau khi hô hấp nhân tạo, ông từ từ
tỉnh dậy, nhưng mắt vô hồn, miệng cứ ú ớ không thành tiếng, có lúc lại
cười một mình.
Hình
như thần kinh ông gặp vấn đề, không còn nhận thức rõ ràng nữa. Gia đình Chín Nhạn
đã nhanh chóng đưa ông đi điều trị, chiếc xà lang khai thác cát cũng đã rời khỏi
khúc sông bên cạnh làng Năng, không biết có còn trở lại nữa không?
Dân
làng kháo nhau rằng đó là báo ứng dành cho người làm hại làng Năng. Họ nói những
người muốn lấy đất đai của làng để làm giàu cho bản thân mình thì phải chịu trừng
phạt như thế, và quả quyết rằng tai nạn của Chín Nhạn chính là do thần làng
Năng trừng phạt chứ không phải vì lý do nào khác. Cái gì không phải của mình
thì đừng chiếm đoạt, đất đai của làng Năng thì phải trả lại cho làng Năng.
Người
ta nói rằng thần làng Năng linh thiêng lắm!
VĨNH THÔNG
(Tác phẩm đăng trên Tạp chí Kiến thức ngày nay, số 937, 2016 &
(Tác phẩm đăng trên Tạp chí Kiến thức ngày nay, số 937, 2016 &
in trong tập truyện ngắn Chạm đến tinh khôi, Nxb Dân Trí, 2020)
* * *
Mời các bạn nghe truyện ngắn "Thần làng Năng" của Vĩnh Thông qua giọng đọc của Chí Thiện, trong chuong trình Đọc truyện của Đài Phát thanh - Truyền hình Tiền Giang:
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét